Lốp xe
Lốp là thành phần rất quan trọng nên cần phải kiểm tra đầu tiên. Hãy đảm bảo mức áp suất lốp được bơm đủ theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất (ghi đầy đủ ở trên khung cửa bên người lái, hoặc có thể đọc trong sách hướng dẫn sử dụng), nên đo bằng đồng hồ chuyên dụng vào buổi sáng sớm để cho ra kết quả chính xác nhất.
Các bước kiểm tra nên tuân thủ như sau:
- Đỗ xe trên bề mặt bằng phẳng, nơi có bóng mát càng tốt.
- Mở nắp chắn bụi các van.
- Sử dụng đồng hồ, bấm và giữ đầu đo thẳng vào đầu van trong một thời gian ngắn.
- Đọc kết quả, nếu quá cao hoặc quá thấp so với những chỉ số thông thường của lốp thì nên thử lại lần nữa, bởi nhiều khả năng do thiết bị chưa kết nối chuẩn mực với đầu van.
- Nếu chỉ số báo cao hơn so với mức mà nhà sản xuất đưa ra, nhấn vào đầu van để xì bớt hơi, kiểm tra lại chỉ số lần nữa.
- Nếu chỉ số báo thấp hơn so với mức nhà sản xuất khuyến cáo, hãy bơm thêm hơi để đạt áp suất an toàn.
- Kiểm tra lại lần nữa sau khi vừa bơm thêm hơi vào lốp.
- Thay thế nắp van, đây là việc tưởng chừng nhỏ nhặt không cần thiết nhưng lại quan trọng, đặc biệt vào trời lạnh, nước dễ ngưng tụ. Khi đó sử dụng loại cũ có thể làm lọt nước vào trong lốp xe gây hư hại.
Hệ thống đèn báo
Hãy bật lần lượt đèn sương mù, cụm đèn chiếu sáng chính cũng như đèn xi-nhan và đảm bảo chúng vẫn hoạt động bình thường. Riêng với đèn báo lùi (sáng lên mỗi khi cài số lùi R) thường bị bỏ qua và ít được để ý đến, nhưng chúng rất quan trọng, đặc biệt là trong điều kiện sử dụng tại Việt Nam. Muốn tự kiểm tra đèn báo lùi thực ra cũng không mấy phức tạp: hãy bật công tắc điện của xe nhưng không khởi động, đảm bảo rằng phanh tay đang giữ xe đứng yên rồi chuyển hộp số về vị trí R. Tất nhiên, nếu không chắc chắn lắm, vẫn có thể nhờ một người khác trợ giúp.
Nếu có bất kỳ bóng đèn nào không sáng, chỉ có một trong 3 khả năng xảy ra: công tắc kích hoạt đèn bị kẹt, cảm biến đèn gặp lỗi, hoặc đơn giản và thường gặp nhất là bóng đèn đó đã bị cháy. Dù thế nào đi nữa thì cũng cần liên hệ garage hoặc đại lý gần nhất để mang xe đến yêu cầu sửa chữa ngay.
Các loại dầu bôi trơn, nước làm mát, nước rửa kính
Lần cuối bạn thay dầu nhớt cho động cơ là lúc nào? Nếu là mới gần đây hoặc đúng theo lịch bảo dưỡng định kỳ thì không sao, nhưng chỉ cần không nhớ chính xác lắm thì cũng nên kiểm tra ngay, rất đơn giản: mở nắp ca-pô xe lên, lấy que thăm nhớt (oil dipstick – thường có màu sắc nổi bật, dễ nhận diện) ra lau thật sạch, rồi cắm que lại vào vị trí cũ bên trong động cơ, sau đó rút ra từ từ rồi xác định kết quả.
Một que thăm nhớt điển hình
- Nếu mức nhớt nằm giữa khoảng Min-Max là bình thường, càng gần vạch Max thì càng tối ưu.
- Nếu mức nhớt nằm dưới vạch Min tức là xe đang thiếu nhớt, cần bổ sung thêm ngay lập tức. Nếu nằm trên vạch này nhưng quá sát thì cũng nên đổ thêm.
- Nếu mức nhớt nằm trên vạch Max tức là xe đang thừa nhớt, tình trạng này gây ra hiện tượng nóng máy, lúc lái sẽ có cảm giác xe bị ì bởi lượng nhớt sinh ra nhiều lực cản trong động cơ, do đó cần rút bớt nhớt ra.
Nguyên tắc xác định mức nhớt phù hợp, áp dụng cho mọi loại dầu nhớt
Với dầu phanh (brake fluid) và dầu trợ lực lái (power steering fluid) cũng tương tự. Những bình dầu này luôn được đặt bên trong khoang động cơ và cũng có vạch đo rõ ràng ghi ngay trên thân vỏ bình để dễ xác định mức dung dịch theo nguyên tắc: nằm giữa khoảng Min-Max là ổn, càng gần Max càng tốt, sát hoặc dưới Min thì nên đổ thêm và hạn chế đổ quá nhiều gây dư thừa.
Một bình chứa dầu phanh điển hình
Một bình chứa dầu trợ lực lái điển hình
Với nước làm mát động cơ, mức nước hiện tại cũng dễ dàng thấy rõ khi nhìn qua lớp vỏ bình chứa. Hãy đảm bảo mức nước ở giữa hai vạch Full và Low trên bình, thêm hoặc bớt lượng nước phù hợp nếu mức nước nằm ngoài 2 vạch đó. Lưu ý sử dụng đúng loại nước đang dùng, tuyệt đối không pha trộn nhiều loại để tránh hiện tượng kết tủa và nhanh làm bục bình nước.
Châm nước làm mát phù hợp
Nhân tiện đã mở sẵn khoang động cơ thì cũng nên nhìn qua bình nước rửa kính. Nếu thiếu, có thể bổ sung tạm thời bằng nước chùi kính hoặc nước rửa chén dân dụng pha với nước sạch. Tuy nhiên tốt nhất vẫn nên trang bị sẵn một bình nước rửa kính ô tô chuyên dụng và để sẵn trên xe, phòng khi cần đến.
Nước rửa kính nên dùng loại chuyên dụng
Hệ thống phanh
Sau tất cả những bước kể trên, nếu không có trục trặc nào phát sinh thì xe của bạn về cơ bản đang rất ổn. Đến đây, cần đem xe ra đi dạo một vòng để thử xem hệ thống phanh ra sao. Bước kiểm tra dầu phanh kể trên có mối liên hệ trực tiếp với độ mòn má phanh, nếu dầu phanh còn nhiều thì khả năng cao là má phanh cũng chưa bị mòn quá mức, vẫn có thể yên tâm sử dụng. Phanh còn tốt sẽ không phát ra tiếng kêu bất thường, không rung khi đạp và không khiến cho xe bị lạng sang hai bên khi đang giữ vô-lăng thẳng. Nếu gặp bất cứ hiện tượng nào như đã đề cập, cần lập tức dừng xe lại và liên hệ garage sửa chữa, cũng như chuẩn bị tâm lý sẵn sàng thay thế linh kiện.
Lời cuối
Tất nhiên, những kinh nghiệm đơn giản này chỉ áp dụng nếu xe bạn còn tương đối mới và bạn vẫn thường xuyên sử dụng xe, không để nó nằm yên một chỗ quá lâu. Một chiếc xe đời mới nhưng ít chạy, “trùm mền” lâu ngày sẽ còn phải kiểm tra thật kỹ bình ắc quy và nhiều hạng mục khác. Đối với những dòng xe đã “có tuổi”, tốt nhất là nên đem ra garage để đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp kiểm tra và bảo dưỡng tổng thể.
