Lịch sử Ferrari - hãng siêu xe lừng danh nhất thế giới

[NguyenNam]

Loại bài

Bài sản xuất

Ferrari - thương hiệu siêu xe nổi tiếng nhất thế giới hiện nay luôn là cái tên hàng đầu mỗi khi nhắc đến những mẫu xe thể thao với kiểu dáng quyến rũ và hiệu năng vận hành vượt trội. Lịch sử Ferrari gắn liền với đua xe và hàng loạt thành công trong bộ môn Công thức 1 khiến hãng xe này trở thành niềm tự hào của người Italia.

Nguồn gốc của hãng xe Ferrari bắt đầu với việc nhà sáng lập Enzo Ferrari, sau một thời gian dài tham dự các giải đua xe thể thao dưới màu áo đội đua Alfa Romeo, dần rút lui và chuyển hướng sang quản lý kinh doanh. Năm 1929, ông thành lập nên một nhóm các tay đua với tên gọi Scuderia Ferrari, chủ yếu sử dụng xe Alfa Romeo 8C và đặt trụ sở ở Modena. Trong tiếng Ý, "scuderia" có nghĩa là "chuồng ngựa đua" và do đó cũng có thể hiểu với nghĩa "đội đua". Lúc này, thành phần của Scuderia Ferrari có cả những tay đua chuyên nghiệp lẫn nghiệp dư và đi thi đấu với tâm thế đam mê nhiều hơn là đặt nặng chuyện tiền bạc.

Ảnh thời trẻ của Enzo Ferrari

Giai đoạn đầu sự nghiệp Enzo Ferrari gắn liền với hãng Alfa Romeo
​

Dẫu vậy, đội Scuderia Ferrari lại thu được nhiều thành tựu ấn tượng trong các cuộc đua, dần trở nên nổi tiếng và được hãng Alfa Romeo công khai ủng hộ nhiệt liệt. Đến năm 1933, do gặp khó khăn tài chính nên Alfa Romeo quyết định dẹp luôn đội đua sẵn có từ trước và đưa Scuderia Ferrari vào thay thế để làm đội đua chính thức đại diện cho hãng, sử dụng những chiếc xe Alfa Romeo P3 đình đám đương thời cũng như được bổ sung vào đội hình một số tay đua cứng cựa nhất. Logo Prancing Horse - Ngựa Chồm cũng xuất hiện từ thời kỳ này, được bố trí trên những tấm che động cơ xe đua.

Một tay đua Scuderia Ferrari đang tranh tài trên chiếc Alfa Romeo 8C

​

Trụ sở Scuderia Ferrari tại Modena những năm 1930

Năm 1935, xưởng của Enzo Ferrari chịu trách nhiệm chính trong việc thiết kế và lắp ráp chiếc xe Alfa Romeo Bimotore, qua đó đặt nền móng đầu tiên trên con đường trở thành một nhà sản xuất xe trong tương lai. Năm 1937, một mẫu xe khác của Alfa Romeo là chiếc Alfetta 158 cũng được lắp ráp tại Modena dưới sự giám sát của Enzo.

Năm 1938, Alfa Romeo thành lập lại một đội đua xe thể thao của riêng họ mang tên Alfa Corse, đặt trụ sở ở Milan và đưa Enzo Ferrari lên vị trí giám đốc quản lý đội, đồng thời cho giải tán nhóm Scuderia Ferrari. Đến năm 1939, Enzo Ferrari chính thức rời Alfa Romeo, quay trở lại Modena và thành lập công ty mới có tên Auto Avio Costruzioni chuyên sản xuất máy móc thiết bị và linh kiện cho máy bay. Năm 1940, công ty của Ferrari sản xuất thành công chiếc xe đầu tiên mang tên Auto Avio Costruzioni 815, là một mẫu xe đua dựa trên nền tảng của Fiat 508C.

Auto Avio Costruzioni 815 - chiếc xe đầu tiên do Enzo Ferrari tự thiết kế​

Sau đó, do ảnh hưởng của Thế chiến II nên xưởng sản xuất của công ty bị hư hại nặng nề và phải đến sau 1945 mới hoạt động trở lại, sau khi chuyển đến Maranello vào năm 1943. Trong khoảng thời gian "tạm nghỉ" này, Enzo Ferrari nung nấu ý định tạo nên một chiếc xe hoàn toàn mới, sử dụng động cơ V12.

Cuối năm 1946, Enzo Ferrari chính thức công bố bản vẽ kỹ thuật và thông số chi tiết về dự án xe đua đầu tiên mang trên mình nhãn hiệu Ferrari. Chiếc xe hoàn tất vào năm 1947, có tên gọi 125 S và vận hành bằng động cơ V12 dung tích 1.5L. Công ty của Ferrari sản xuất 2 chiếc và cho chúng tham gia giải đua chính thức đầu tiên ở Piacenza vào tháng 5/1947.

Ferrari 125 S trong một cuộc đua​

Năm 1950, trong lần đầu tiên Giải vô địch đua xe Công thức 1 (F1) thế giới được tổ chức, Ferrari quyết định cho đội đua của mình tham gia kể từ chặng thứ 2 ở Monaco. Đội Ferrari giành chức vô địch một chặng Grand Prix F1 đầu tiên vào năm 1951, sau đó năm 1952 có tay đua đầu tiên giành chức vô địch thế giới là Alberto Ascari.

Năm 1957, công ty của Ferrari đổi tên thành Auto Costruzioni Ferrari. Cùng năm đó, một dòng sản phẩm phụ mang tên Dino ra đời, lấy theo tên người con trai của nhà sáng lập Enzo. Khác với những chiếc xe nhãn hiệu Ferrari dùng động cơ V12, dòng xe Dino lắp động cơ V6, có thiết kế nhỏ nhắn hơn và giá rẻ hơn, phần nào dễ tiếp cận hơn đối với người mới. Dòng Dino duy trì đến năm 1976 thì được sáp nhập trở lại danh mục Ferrari.

Enzo Ferrari (thứ hai từ phải sang) cùng con trai Dino (ngoài cùng bên trái) và các cộng sự đang nghiên cứu động cơ ​

Đây cũng là thời kỳ Enzo đối mặt với nhiều mất mát. Nhà vô địch Alberto Ascari, cũng là bạn thân của Enzo, rời khỏi Ferrari vì mâu thuẫn tiền bạc vào năm 1954 và qua đời năm 1955 trong một buổi chạy thử tại Monza. Người con trai Dino ra đi năm 1956 vì bệnh tật khi mới chỉ 24 tuổi. Hàng loạt tay đua F1 của đội Ferrari tử nạn cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động công ty như thảm họa Mille Miglia năm 1957 khiến tay đua Alfonso de Portago, người trợ lái cùng 9 khán giả thiệt mạng; sau đó vào năm 1958 là những tai nạn của Luigi Musso tại trường đua Reims và Peter Collins tại Nurburgring.

Những sự cố liên quan đến yếu tố an toàn khi đua xe khiến Ferrari hứng chịu chỉ trích rằng đã quá đặt nặng thành tích mà không quan tâm đến các tay đua. Ông Enzo thậm chí còn bị cáo buộc tội danh giết người, đứng trước làn sóng phản đối dữ dội cùng sức ép pháp lý chưa từng có, trái ngược hẳn so với quãng thời gian thành công trước đây.

Alfonso de Portago (áo đen) và Peter Collins (ngoài cùng bên phải) đều là những tay đua tài hoa nhưng bạc mệnh của đội đua Ferrari​

Mất phương hướng, Enzo lui dần vào hậu trường và để cho người vợ Laura nắm lấy phần lớn quyền điều hành công ty. Bản thân bà Laura trước đó cũng nổi tiếng là người có cá tính mạnh mẽ, khắt khe, cầu toàn và không khoan nhượng chẳng kém chồng là bao, lại thêm nỗi đau mất con càng khiến tâm lý bà thêm bất ổn. Những cơn giận vô cớ liên tục được trút lên đội ngũ nhân viên Ferrari, môi trường làm việc ngày càng ngột ngạt hơn còn doanh số tụt dốc thê thảm.

Đứng trước tình hình tồi tệ, các thành viên chủ chốt của ban lãnh đạo Ferrari như kỹ sư trưởng Carlo Chiti, giám đốc mảng xe thể thao Giotto Bizzarini, giám đốc bán hàng Girolamo Gardini hay giám đốc Scuderia Ferrari Romolo Tavoni... đồng loạt gửi thư phản đối cho Enzo, yêu cầu truất quyền lãnh đạo của bà Laura. Một buổi họp được tổ chức và sau chỉ 45 phút, Enzo quyết định cho tất cả thôi việc, dù rằng họ là những nhân sự quan trọng bậc nhất và có thể coi như là "linh hồn" của công ty.

Enzo Ferrari và vợ Laura

Nhà máy Ferrari những năm 1960​

Sự kiện này, diễn ra năm 1961, về sau được mệnh danh "The Great Walkout" và tưởng chừng đã là dấu chấm hết cho Ferrari. Lúc đó, các đối thủ Jaguar, Lotus hay Shelby đang ngày một mạnh lên, còn dự án xe 250 GTO vốn được đặt nhiều kỳ vọng thì bị gián đoạn vì thiếu vắng Tavoni cùng đội ngũ kỹ sư quen thuộc.

May sao, những nhân tài khác đã xuất hiện kịp lúc. Các kỹ sư trẻ Mauro Forghieri cùng Sergio Scaglietti góp sức hoàn tất chiếc 250 GTO, để chiếc xe đạt thành công ngoài sức tưởng tượng trong vô số giải đua năm 1962. Cả Forghieri và Scaglietti từ đó cũng trở thành trụ cột mới của Ferrari, tạo nền móng cho sự ra đời dòng P-Series dựa trên những chiếc Dino với động cơ đặt giữa và nhiều dòng xe ấn tượng khác.

250 GTO trở thành chiếc xe đình đám bậc nhất trong lịch sử Ferrari​

Những năm 1963 - 1967 chứng kiến Ford nổi lên cạnh tranh trực tiếp với Ferrari và thậm chí còn vượt qua với chiếc Ford GT40 giành chiến thắng tuyệt đối tại giải Le Mans 24 giờ vào năm 1966. Trước đó, hãng xe Mỹ cũng cố gắng mua lại Ferrari nhưng rốt cuộc thương vụ này không đi đến đâu. Sự kiện này từng được Hollywood dựng thành phim Ford v Ferrari (2019).

Một cảnh trong bộ phim Ford v Ferrari, phim được đánh giá bám khá sát thực tế​

Sau khi vắng mặt hoàn toàn trong các giải đua xe thể thao năm 1968 để phản đối những quy định mới không hợp lý của tổ chức FIA, đội đua Scuderia Ferrari trở lại năm 1969 và ngay lập tức đối mặt với những chiếc Porsche có hiệu năng hết sức ấn tượng, từ chiếc 908 động cơ 3 lít đến chiếc 917 dùng động cơ 5 lít. 1969 cũng đánh dấu thời điểm hãng Fiat mua lại 50% cổ phần của Ferrari và trở thành cổ đông chính, qua đó tăng cường đáng kể nguồn vốn cho quá trình sản xuất, nghiên cứu và phát triển xe mới.

Năm 1973, sau khi mất dần sự thống trị ở các giải đua xe thể thao, Ferrari quyết định cắt bỏ hết và chỉ tập trung vào Công thức 1. Không còn phải dàn trải ra quá nhiều, Ferrari trở thành thế lực trên đường đua F1 trong hơn một thập kỷ, với 3 chức vô địch thế giới của Niki Lauda (1975, 1977) và Jody Scheckter (1979). Tuy nhiên thời kỳ này cũng có những nốt trầm khi tay đua Gilles Villeneuve tử nạn ở Bỉ còn Didier Pironi suýt mất mạng ở Đức, đều trong năm 1982.

Tay đua lừng danh Niki Lauda cùng Ferrari lên đỉnh vinh quang​

Năm 1988, nhà sáng lập Enzo Ferrari qua đời ở tuổi 90, toàn bộ 40% cổ phần công ty của ông đều được Fiat mua lại, còn giám đốc gắn bó lâu năm với hãng là Luca di Montezemolo lên đảm nhận vị trí Chủ tịch vào năm 1991. Ban lãnh đạo công ty tiếp tục đầu tư vào đua xe Công thức 1 khi đưa Jean Todt về làm giám đốc thể thao năm 1993 và tuyển mộ tay đua Michael Schumacher năm 1996. Kể từ đó, Schumacher giúp Ferrari thống trị đường đua F1 trong suốt một khoảng thời gian dài.

Thời kỳ thành công nhất trong kỷ nguyên hiện đại của Ferrari trong bộ môn đua xe F1 gắn liền với Michael Schumacher​

Năm 2015, Ferrari IPO trên Thị trường Chứng khoán New York với giá trị gần 10 tỷ USD. Hai năm sau, giá trị của công ty này tăng gấp đôi, lên 21 tỷ USD. Giờ đây Ferrari là một trong những thương hiệu xe hơi có giá trị nhất và phổ biến nhất trên thế giới, khi biểu tượng Ngựa Chồm của họ đại diện cho sự quyến rũ, tiền bạc và cuộc sống cao sang.

Năm 2022, Ferrari kỷ niệm 75 năm hoạt động với vị thế dẫn đầu trong giới xe thể thao và siêu xe. Tương lai của thương hiệu này còn ẩn chứa nhiều thú vị khi sắp tới đây họ sẽ cho ra mắt chiếc xe gầm cao đầu tiên mang tên Purosangue, hứa hẹn tiếp tục gây chấn động toàn thế giới.

Tham khảo Ferrari

 

[NguyenNam]

Những mẫu xe nổi bật nhất trong lịch sử Ferrari​

Ferrari 125 S - 1947

Mặc dù đây không phải là mẫu xe đầu tiên được tạo nên bởi nhà sáng lập Enzo Ferrari (danh hiệu đó thuộc về chiếc AAC 815 năm 1940), nhưng nó là sản phẩm đầu tiên được thương mại hóa dưới tên nhãn hiệu Ferrari, qua đó đặt dấu ấn mở đầu vô cùng quan trọng cho hãng xe thể thao lừng danh nhất thế giới. Chỉ có 2 chiếc được sản xuất, trang bị động cơ xăng V12 dung tích 1.5L với công suất 118 mã lực, hộp số sàn 5 cấp. 2 chiếc này đều không còn nguyên vẹn, chúng bị gỡ ra để lấy linh kiện dùng cho chiếc Ferrari 166 sau này.

Ferrari 250 GTO - 1962

Tại thời điểm chiếc xe này ra lò, nó được thiết kế để chạy phố hợp pháp nên không có được sự tinh giản gọn nhẹ như những chiếc xe đua thực thụ cùng thời. Ấy thế nhưng, bất cứ cuộc đua nào 250 GTO tham gia thì hầu như mọi đối thủ đều chẳng thể so bì được. Sức mạnh 300 mã lực từ động cơ V12 3.0L và kiểu dáng khí động học giúp chiếc xe vượt trội và đưa Ferrari lên tầm đẳng cấp cao nhất. Chỉ có 39 chiếc 250 GTO từng được sản xuất. Ngày nay, giá trị của chúng dao động từ 20 triệu - 50 triệu USD, trong đó đặc biệt nhất có 1 chiếc đời 1963 từng được bán đấu giá hơn 70 triệu USD (hơn 1.600 tỷ đồng).

Ferrari 365 GTB/4 Daytona - 1968

Năm 1966, Lamborghini cho giới thiệu chiếc Miura quá đỗi xuất sắc nên Ferrari buộc phải có sự đáp trả tương xứng. Được thiết kế bởi Pininfarina, chiếc 365 GTB/4 có kiểu dáng hiện đại và khác biệt đáng kể so với các xe Ferrari trước đây. Nó cũng sở hữu hiệu năng ấn tượng có được từ động cơ V12 4.4L mạnh 352 mã lực, tăng tốc 0-100 km/h trong 5,4 giây. Chiến thắng vang dội tại giải đua 24 Hours of Daytona năm 1967 khiến chiếc xe này gắn liền với biệt danh "Daytona". Ferrari chỉ sản xuất 1.406 chiếc 365 GTB/4 nên dòng xe này rất được giới sưu tầm săn đón.

Dino 246 - 1969

Là chiếc xe thuộc dòng sản phẩm Dino (lấy theo tên người con trai quá cố của ông Enzo) với đặc trưng sử dụng động cơ V6 nên 246 không mang trên mình logo Ngựa Chồm, nhưng vẫn thừa hưởng đầy đủ những đường nét mềm mại quyến rũ của một chiếc xe thể thao Ferrari. Ban đầu xe có tên Dino 206 GT do dùng động cơ với dung tích 2.0L và được định vị làm đối thủ của Porsche 911, sau đó Ferrari nâng cấp động cơ lên 2.4L với công suất 195 mã lực mạnh mẽ hơn. Lượng xe từng ra đời là 3.761 chiếc.

Ferrari 308 GTS - 1977

Tuy không mấy khi giành được nhiều danh hiệu tại các giải đua như những mẫu xe Ferrari khác, nhưng 308 GTS nổi bật nhờ thiết kế mui kính Targa, đem lại cho nó dáng vẻ đặc trưng không thể lẫn vào đâu được. Có tất cả 3.219 chiếc từng được sản xuất, dùng động cơ V8 2.9L mạnh 255 mã lực. 308 GTS cũng thay thế hoàn hảo vai trò của Dino 246 trước đây là mẫu xe dễ tiếp cận với số đông, từng xuất hiện trong show truyền hình Magnum P.I. đình đám hồi thập niên 1980 và góp phần đưa tên tuổi Ferrari trở nên phổ biến hơn.

Ferrari Testarossa - 1984

Testarossa được coi là 1 trong những biểu tượng bất hủ của Ferrari nói riêng cũng như lĩnh vực siêu xe nói chung. Xe có kiểu dáng cực kỳ cuốn hút do được thiết kế bởi Pininfarina, hiệu năng mạnh mẽ từ động cơ 5.0L 12 xy-lanh thẳng hàng công suất 390 mã lực và đặc biệt nhất là trở thành "diễn viên có số má" trong series Miami Vice. Ferrari sản xuất được 9.939 chiếc Testarossa, tạo nên thành công lớn về doanh số. Nền tảng của xe cũng được dùng để làm ra nhiều phiên bản giới hạn ấn tượng như Mythos, FX hay F90.

Ferrari F40 - 1987

Ra đời đúng vào năm kỷ niệm sinh nhật thứ 40 của thương hiệu Ferrari, chiếc F40 cũng là chiếc xe thể thao cuối cùng được nhà sáng lập Enzo phê duyệt trước khi ông mất. Ngoài khả năng vận hành đáng nể (tăng tốc 0-100 km/h trong 3,8 giây, sức mạnh 471 mã lực từ động cơ V8 2.9L tăng áp kép), chiếc F40 còn có sự đột phá về công nghệ chế tác khi sở hữu phần thân làm từ sự kết hợp giữa nhôm, sợi carbon và kevlar. Lượng xe sản xuất cũng khá ít khi chỉ dừng lại ở 1.311 chiếc.

Ferrari F355 - 1995

Là một trong những chiếc Ferrari có kiểu dáng mỹ miều và trang nhã bậc nhất, F355 tiếp nối chiếc 348 để đưa phong cách thiết kế từ thời Testarossa bước sang thời kỳ mới. Xe còn được trang bị động cơ V8 3.5L có công suất 375 mã lực đem lại hiệu năng vận hành đủ tốt đối với dòng xe hướng tới số đông. Ferrari sản xuất được tổng cộng 11.273 chiếc F355. Thành công của dòng xe này chính là tiền đề giúp Ferrari tạo ra loạt sản phẩm từ F360 Modena, F430, 458 Italia đến 488 GTB hay F8 Tributo gần đây.

Ferrari Enzo - 2003

Với tên gọi đầy đủ là Ferrari Enzo Ferrari, mẫu xe này được tạo ra vừa để vinh danh nhà sáng lập thương hiệu, vừa thể hiện hàng loạt công nghệ tân tiến thừa hưởng từ xe F1 như thân xe bằng sợi carbon, hộp số sequential shift thay đổi liên tục và các đĩa phanh gốm carbon. Thời điểm xe ra đời là vào những năm đầu của thập niên 2000, cũng là lúc Ferrari đang cần lên tiếng khẳng định uy thế trước sự cạnh tranh vô cùng khắc nghiệt từ Lamborghini, Porsche và thậm chí cả Mercedes-Benz. Chiếc Enzo trang bị động cơ V12 6.0L mạnh 660 mã lực, tăng tốc 0-100 km/h trong 3,14 giây. Có 400 chiếc từng được sản xuất, trong đó chiếc cuối cùng được bán đấu giá 1,1 triệu USD (hơn 25 tỷ đồng) để quyên góp cho Tòa Thánh Vatican.

Ferrari LaFerrari - 2014

Được tạo ra để kế thừa ngôi vị của chiếc Ferrari Enzo nhưng trên thực tế, LaFerrari hoàn toàn xứng đáng có chỗ đứng riêng trong danh mục xe Ferrari vì đây là chiếc đầu tiên trang bị cơ cấu truyền động hybrid, với động cơ V12 6.3L kết hợp cùng 2 mô-tơ điện HY-KERS phỏng theo công nghệ từ xe đua F1, tạo ra tổng công suất lên đến 963 mã lực, giúp tăng tốc 0-100 km/h chỉ trong 2,4 giây. Xe cũng sử dụng hệ thống treo đặc biệt được các kỹ sư Ferrari thiết kế lại từ đầu để phù hợp với năng lực vận hành và thân hình hầm hố, táo bạo. Chỉ có 499 chiếc LaFerrari được sản xuất.