Bê bối của hãng sản xuất động cơ diesel Mỹ đã khiến cho gần một triệu chiếc xe bán tải Ram dòng Heavy Duty hạng nặng từ đời 2013 đến đời 2023 bị ảnh hưởng.
Vừa qua, nhà sản xuất động cơ Cummins đã chấp nhận nộp phạt khoản tiền 1,675 tỷ USD (tương đương 41.045 tỷ đồng) do lắp đặt thiết bị gian lận khí thải trên hàng trăm nghìn động cơ diesel, nhằm giúp cho chúng vượt qua các quy định giới hạn khí thải tại Mỹ và từ đó được đưa vào các mẫu xe hoàn chỉnh để bán ra thị trường.
Đây là mức phạt dân sự lớn nhất trong lịch sử từng được ban hành theo Đạo luật không khí sạch (Clean Air Act) và là mức phạt liên quan đến vấn đề môi trường lớn thứ hai từng được áp dụng tại Mỹ, xếp sau con số 14,7 tỷ USD (tương đương 360.223 tỷ đồng) mà Volkswagen từng nộp phạt vào năm 2019.
Theo thông tin từ Bộ Tư pháp Mỹ và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), gần một triệu chiếc xe bán tải Ram dòng Heavy Duty hạng nặng được chế tạo từ năm 2013 đến năm 2023 đã vướng vào vụ lộn xộn này. Trong đó, khoảng 630.000 chiếc đời 2013 – 2019 được nêu rõ là có trang bị thêm thiết bị nhằm gian lận khí thải. Khoảng 330.000 chiếc còn lại, được sản xuất từ năm 2020 đến năm 2023, thì sở hữu “các tính năng điều khiển động cơ không được tiết lộ”.
EPA cho biết họ đã phát hiện ra các thiết bị gian lận này trên động cơ Cummins thông qua các cuộc thử nghiệm tại cơ sở kỹ thuật ở Michigan. Việc tiến hành thử nghiệm các dòng xe Ram chính là bước tiếp theo sau khi EPA hoàn thiện quy trình kiểm tra các thiết bị gian lận khí thải đối với động cơ diesel, với kinh nghiệm rút ra từ vụ bê bối “Dieselgate” của Volkswagen.
Thiết bị này có khả năng can thiệp vào các biện pháp kiểm soát khí thải trên động cơ như cảm biến và các vi mạch điện tử có liên quan. Khi nhận thấy xe đang vận hành ở trạng thái thử nghiệm của các cơ quan chuyên trách, thiết bị sẽ điều chỉnh để lượng khí thải ít đi, phù hợp với quy định. Còn khi xe đã bán ra thị trường và được sử dụng bình thường, hoàn toàn không có sự can thiệp nào nên động cơ thải ra lượng khí nitơ-oxit (NOx) lớn hơn rất nhiều so với lúc thử nghiệm.
“Ước tính sơ bộ cho thấy các thiết bị này đã khiến động cơ Cummins tạo ra hàng nghìn tấn khí thải NOx vượt mức quy định”, ông Merrick Garland, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ cho biết.
Cummins chịu trách nhiệm cuối cùng trong việc khắc phục vụ bê bối này. Họ sẽ phải làm việc với Ram và các đại lý của Ram để triển khai chương trình thu hồi trên diện rộng, loại bỏ thiết bị gian lận khí thải khỏi tất cả các xe Ram bị ảnh hưởng từ năm 2013 đến năm 2019. Việc sửa chữa rất đơn giản và chỉ liên quan đến việc cập nhật phần mềm, đồng thời là hoàn toàn miễn phí. Tuy nhiên Cummins phải xử lý được 85% số xe bị ảnh hưởng trong vòng 3 năm và phải cung cấp bảo hành mở rộng cho hệ thống khí thải của những chiếc xe đã được sửa chữa.
Điều vẫn chưa được biết là liệu việc sửa chữa này có ảnh hưởng gì đến mức công suất, khả năng kéo, mức sử dụng khí thải diesel hay khả năng tiết kiệm nhiên liệu của các mẫu xe liên quan hay không. Bên cạnh đó, hiện vẫn chưa công bố giải pháp nào sẽ được đưa ra cho các xe Ram Heavy Duty đời từ 2020 đến 2023 bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, EPA cũng yêu cầu Cummins phải nộp phạt thêm để khắc phục hậu quả do lượng khí thải NOx dư thừa mà các xe đời 2013 đến 2019 tạo ra. Riêng tại California, Cummins sẽ thanh toán một lần số tiền phạt “hơn 175 triệu USD” (khoảng 4,3 tỷ đồng) và dùng để tài trợ cho các dự án giảm thiểu NOx trên khắp bang này.
Đối với phần còn lại của nước Mỹ, Cummins dự kiến sẽ tiến hành khắc phục bê bối của mình thông qua các dự án giảm phát thải, hợp tác với các đơn vị đường sắt. Đầu tiên, Cummins sẽ tài trợ và đảm bảo thay thế 27 đầu máy xe lửa diesel cũ, phát thải cao. Thứ hai, Cummins sẽ tài trợ và hoàn thành 50 dự án nhằm giảm thời gian chạy không tải cho đầu máy chuyển mạch chạy bằng diesel. Điều này sẽ giảm mức sử dụng nhiên liệu cùng với lượng khí thải NOx, chất dạng hạt, VOC và carbon dioxide.
Cummins ước tính hãng sẽ mất gần 2,04 tỷ USD (khoảng 49.000 tỷ đồng) cho tất cả những vấn đề liên quan đến vụ việc này, bao gồm giải quyết các khiếu nại pháp lý. Hãng dự tính sẽ cần phải chi trả 1,93 tỷ USD (khoảng 47.300 tỷ đồng) chỉ riêng trong nửa đầu năm 2024.
Điều đáng chú ý là mặc dù Cummins đã đồng ý với thỏa thuận khắc phục hậu quả do EPA đưa ra, hãng sản xuất động cơ này vẫn kiên quyết khẳng định rằng họ “không thấy bằng chứng nào cho thấy bất kỳ ai đã hành động thiếu thiện chí” và không thừa nhận “hành vi sai trái”. Trong cùng một tuyên bố, Cummins cũng nói rằng họ đã “hợp tác làm việc trong 4 năm qua để giải quyết vấn đề này và chúng tôi đã giải quyết được nhiều vấn đề rồi”. Lần đầu tiên Cummins tiết lộ rằng họ liên quan đến vụ việc tuân thủ chứng nhận khí thải là vào tháng 4/2019.
Tham khảo Motor Trend
