Với các gia đình Việt Nam, mỗi dịp Tết đến xuân về cũng là lúc chuẩn bị cho những chuyến đi chơi xa, tận hưởng không khí lễ hội chào đón một năm mới tốt lành. Cho dù là lái xe về quê thăm người thân hay lên đường du ngoạn, bạn cần nắm vững những điều sau đây để đảm bảo chiếc xe vận hành ổn định, hành trình được suôn sẻ.
Trước tiên, chúng ta cần tuân thủ các hạng mục bảo dưỡng định kỳ nếu xe đã đến kỳ bảo dưỡng theo quy định của nhà sản xuất (mỗi 5.000 km hoặc 3 ~ 6 tháng tùy điều kiện sử dụng xe). Nếu xe chưa đến kỳ bảo dưỡng tiêu chuẩn, chúng ta sẽ cần kiểm tra các hệ thống, chi tiết như sau: hệ thống lái, phanh, lốp xe, hệ thống đèn, tình trạng và mực dầu bôi trơn động cơ, hộp số, nước làm mát, nước rửa kính, tình trạng ắc-quy, v.v.
Lốp xe
Lốp là thành phần đảm bảo an toàn vận hành xe rất quan trọng nên cần phải kiểm tra thật kỹ và chính xác các thông số đầu tiên. Cần đảm bảo mức áp suất lốp được bơm đủ theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất (ghi rõ theo quy cách lốp và tải trọng trên nhãn mác dán ở khung cửa bên người lái, hoặc có thể đọc trong sách hướng dẫn sử dụng), nên đo áp suất lốp bằng đồng hồ chuyên dụng vào buổi sáng sớm hoặc lốp nguội để cho ra kết quả chính xác nhất.
Các bước kiểm tra nên tuân thủ như sau:
• Đỗ xe trên bề mặt bằng phẳng, nơi có bóng mát càng tốt.
• Mở nắp chắn bụi các van (vòi) hơi.
• Sử dụng đồng hồ đo áp suất, bấm và giữ đầu đo thẳng vào đầu van trong một thời gian ngắn.
• Đọc kết quả, nếu quá cao hoặc quá thấp so với những chỉ số thông thường của lốp thì nên thử lại lần nữa, bởi nhiều khả năng do thiết bị chưa kết nối chuẩn mực với đầu van.
• Nếu chỉ số báo cao hơn so với mức mà nhà sản xuất đưa ra, nhấn vào đầu van để xì bớt hơi, kiểm tra lại chỉ số lần nữa.
• Nếu chỉ số báo thấp hơn so với mức nhà sản xuất khuyến cáo, hãy bơm thêm hơi để đạt áp suất an toàn, đồng thời kiểm tra có đinh vít, vật nhọn găm vào lốp không, nếu có gây rò rĩ hơi thì nên mang vào Đại lý và và cân bằng động lại bánh xe.
• Thay thế nắp van, đây là việc tưởng chừng nhỏ nhặt không cần thiết nhưng lại quan trọng, đặc biệt vào trời lạnh, nước dễ ngưng tụ. Khi đó sử dụng loại cũ có thể làm lọt nước vào trong lốp xe gây hư hại.
• Kiểm tra độ sâu rãnh gai lốp bằng thước đo chuyên dụng, nếu thấp hơn giá trị tiêu chuẩn 2 mm thì nên thay lốp mới.
• Kiểm tra bề mặt lốp, vách lốp xem có bị vết cắt, biến dạng, rỗ, mòn bất thường không.
Hệ thống đèn báo
Bật lần lượt đèn sương mù, cụm đèn chiếu sáng chính cũng như đèn xi-nhan, đèn báo phanh dưới và trên cao và đảm bảo chúng vẫn hoạt động bình thường. Riêng với đèn báo lùi (sáng lên mỗi khi cài số lùi R) thường bị bỏ qua và ít được để ý đến, nhưng chúng rất quan trọng, đặc biệt là trong điều kiện sử dụng tại Việt Nam. Muốn tự kiểm tra đèn báo lùi thực ra cũng không mấy phức tạp: hãy bật công tắc điện của xe nhưng không khởi động động cơ (vị trí ACC), đảm bảo rằng phanh tay đang giữ xe đứng yên rồi chuyển hộp số về vị trí R.
Nếu có bất kỳ bóng đèn nào không sáng, chỉ có một trong 3 khả năng xảy ra: công tắc kích hoạt đèn bị kẹt, hỏng, công tắc / cảm biến đèn phanh gặp lỗi, hoặc đơn giản và thường gặp nhất là bóng đèn đó đã bị cháy. Do đó cần mang xe đến Đại lý kiểm tra và thay thế.
Các loại dầu bôi trơn, dầu phanh, nước làm mát, nước rửa kính
Kiểm tra dầu nhớt cho động cơ: mở nắp ca-pô xe lên, lấy que thăm nhớt động cơ, hộp số (oil dipstick – thường có màu sắc nổi bật, dễ nhận diện) ra lau thật sạch, rồi cắm que lại vào vị trí cũ bên trong động cơ, sau đó rút ra từ từ rồi xác định tình trạng dầu (màu sắc, độ nhờn) thang đo:
Một que thăm nhớt điển hình
• Theo quy định thay dầu động cơ mỗi 5.000 km hoặc sớm hơn tùy điều kiện sử dụng khắc nghiệt hay không.
• Nếu mức nhớt nằm trong khoảng Min-Max là bình thường, càng gần vạch Max thì càng tối ưu.
• Nếu mức nhớt nằm dưới vạch Min tức là xe đang thiếu nhớt, cần bổ sung / thay thế ngay lập tức. Nếu nằm trên vạch Min này nhưng quá sát thì cũng nên kiểm tra nguyên nhân để bổ sung, thay thế.
• Nếu mức nhớt nằm trên vạch Max tức là xe đang thừa nhớt hoặc đang có nước rò rĩ vào động cơ, cần mang xe đi kiểm tra ngay để xác định nguyên nhân và tư vấn khắc phục.
Nguyên tắc xác định mức nhớt phù hợp, áp dụng cho mọi loại dầu nhớt
• Với dầu phanh (brake fluid) và dầu trợ lực lái (power steering fluid) cũng kiểm tra tình trạng, màu sắc tương tự. Những bình dầu này luôn được đặt bên trong khoang động cơ và cũng có vạch đo (Upper/ Lower) rõ ràng ghi ngay trên thân vỏ bình để dễ xác định mức dung dịch theo nguyên tắc: nằm giữa khoảng này là bình thường, càng gần Max càng tốt, sát hoặc dưới Min thì nên đổ thêm/ thay thế và hạn chế đổ quá nhiều gây dư thừa. Theo quy định thay dầu phanh sẽ ở cấp 40.000 km hoặc tùy tình trạng.
Một bình chứa dầu phanh điển hình
Một bình chứa dầu trợ lực lái điển hình
• Với nước làm mát động cơ, mức nước hiện tại cũng dễ dàng thấy rõ khi nhìn qua lớp vỏ bình chứa dự trữ. Hãy đảm bảo mức nước ở giữa hai vạch Full và Low trên bình, thêm hoặc bớt lượng nước phù hợp nếu mức nước nằm ngoài 2 vạch đó. Lưu ý sử dụng đúng loại nước làm mát tiêu chuẩn của nhà SX, không pha trộn các loại khác nhau để tránh hiện tượng kết tủa và nhanh làm mục hỏng bình nước.
Châm nước làm mát phù hợp
• Nước rửa kính: Nên thay thế, bổ sung bằng dung dịch rửa kính trung tính không chứa axit, hóa chất mạnh được pha loãng với nước sạch theo một tỷ lệ nhất định. Nên dự trữ sẵn trong xe bình nước rửa kính tiêu chuẩn, phòng khi cần đến.
Nước rửa kính nên dùng loại chuyên dụng
Hệ thống phanh
Sau tất cả những bước kể trên, nếu không có trục trặc nào phát sinh thì xe của bạn về cơ bản đang rất ổn. Đến đây, cần đem xe ra đi dạo một vòng để thử xem hệ thống phanh ra sao.
Bước kiểm tra dầu phanh kể trên có mối liên hệ trực tiếp với độ mòn má phanh, nếu dầu phanh còn nhiều thì khả năng cao là má phanh cũng chưa bị mòn quá mức, vẫn có thể yên tâm sử dụng. Độ dày của má phanh phải trên 1.6mm, nếu thấp phải thay ngay. Hoặc khi phanh phát ra tiếng kêu ken…két…là do miếng thép cảnh báo độ mòn má phanh chạm vào đĩa phanh.
Ắc-quy
Ắc-quy không hoạt động đồng nghĩa với việc bạn và xe khả năng cao phải chấp nhận “nằm đường” và chờ cứu hộ – một trải nghiệm không ai mong muốn, đặc biệt trong những ngày Tết tất bật và bận rộn.
Các mẫu xe đời mới ngày nay thường dùng ắc-quy kín khí, không cần bảo dưỡng, khi làm bảo dưỡng định kỳ các kỹ thuật viên sẽ kiểm tra các thông số của ắc-quy và tư vấn thay mới hoặc sạc lại, nếu xe của bạn đã chạy trên 1 năm và sử dụng hằng ngày thì nên xem xét thay mới. Hiện nay có một số loại pin sạc dự phòng dung kích nổ động cơ trong tình huống ắc-quy “đột tử”, khách hàng nên trang bị loại tốt hoặc trang bị 1 cặp dây câu ắc-quy để sẵn trong xe để “cứu mình, cứu người”.
Lọc gió, lọc nhiên liệu
Kiểm tra thay thế định kỳ: Theo quy định của nhà sản xuất
• Lọc gió động cơ, lọc gió điều hòa: thay mới khoảng 20.000 km hoặc tùy theo điều kiện sử dụng của xe, tình trạng của lọc (bẩn, mục).
• Lọc nhiên liệu (xăng, diesel): khoảng 40.000 km.
Lời cuối
Tất nhiên, những kinh nghiệm đơn giản này chỉ áp dụng nếu xe bạn còn tương đối mới và bạn vẫn thường xuyên sử dụng xe, không để nó nằm yên một chỗ quá lâu. Một chiếc xe đời mới nhưng ít chạy, “trùm mền” lâu ngày sẽ còn phải kiểm tra thật kỹ bình ắc quy và nhiều hạng mục khác. Đối với những dòng xe đã “có tuổi”, tốt nhất là nên đem ra garage để đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp kiểm tra và bảo dưỡng tổng thể.
Nguồn tổng hợp
