Tại sao ô tô động cơ tăng áp cần thay dầu/nhớt thường xuyên hơn?

[Supercar]

Loại bài

Bài dịch

Ngày càng nhiều ô tô trang bị động cơ tăng áp nhờ khả năng tiết kiệm nhiên liệu nhưng đảm bảo hiệu suất khi vận hành. Tuy nhiên, đối với ô tô dùng động cơ tăng áp rất cần các chủ nhân chăm sóc định kỳ nhằm kéo dài tuổi thọ và đảm bảo hiệu suất.

Động cơ tăng áp được cho là giải pháp hiệu quả khi cân bằng giữa khả năng tiết kiệm nhiên liệu và hiệu suất. Tuy nhiên không phải hãng xe nào cũng tối ưu được động cơ tăng áp, điều dễ thấy nhất là hiện tượng trễ turbo gây nên sự khó chịu. Đồng thời việc bảo dưỡng định kỳ cần thực hiện đầy đủ và chi phí cao hơn so với xe trang bị động cơ hút khí tự nhiên.

Công nghệ tăng áp - turbo đối với động cơ đốt trong đã xuất hiện từ rất lâu. Từ năm 1954, nhiều xe tải đã dùng động cơ này nhưng đến năm 1962 mới được áp dụng lên xe du lịch Oldsmobile Jetfire.

Jetfire là chiếc sedan hiệu suất cao được sản xuất bởi Oldsmobile vào năm 1962-1963, trang bị khối động cơ V8 tăng áp (turbocharged). Mặc dù thời gian sản xuất rất ngắn, nhưng Jetfire là chiếc xe tiên phong về công nghệ động cơ tăng áp và là một phần quan trọng của lịch sử xe hơi cổ điển.

Động cơ Oldsmobile Jetfire

Khi nhiều hãng ô tô dịch chuyển sang dòng xe điện khí hoá, động cơ tăng áp được nhiều nhà sản xuất áp dụng rộng rãi hơn. Các dòng xe hybrid (HEV), plug-in hybrid (PHEV) hay xe điện mở rộng phạm vi (EREV) đều kết hợp động cơ đốt trong với động cơ điện; nhằm tối ưu tiêu hao nhiên liệu nhờ vào thu nhỏ dung tích xy-lanh và bù lại với công nghệ tăng áp.

Những năm 2000, tỷ lệ ô tô có công nghệ Turbo được bán tại Mỹ chiếm 1%, sau 24 năm, tỷ lệ xe động cơ turbo tăng lên đáng kể và thậm chí có thể chạm mức 50%. Điều này đồng nghĩa sẽ có nhiều xe cần được bảo dưỡng kỹ lưỡng hơn và tần suất thay đầu định kỳ cần thực hiện đúng.

Cần biết thêm về khái niệm hệ thống tăng áp (turbo) được nghiên cứu bởi kỹ sư Thụy Sĩ Alfred Büchi và cấp bằng sáng chế năm 1905. Phải mất hơn 20 năm, vị kỹ sư Thuỵ Sĩ mới hiện thực hoá mọi thứ. Thời điểm đầu, động cơ turbo được dùng cho máy bay và tàu thuỷ.

Hệ thống Turbo có cơ chế vận hành như sau, khí thải từ động cơ làm quay một cánh quạt nối với trục quay gắn cánh quạt nén, có nhiệm vụ hút và nén thêm không khí đưa vào xy-lanh. Điều này giúp quá trình đốt cháy diễn ra mạnh mẽ hơn. Hệ thống turbo sẽ đi kèm với bộ làm mát khí nạp (intercooler) nhằm tăng mật độ không khí.

Tuy nhiên turbo hoạt động ở cường độ rất cao, tốc độ quay của turbine có thể đạt 350.000 vòng/phút và nhiệt độ khí thải rất lớn từ 600-950°C.

Động cơ luôn hoạt động trong môi trường khắc nghiệt nên rất cần loại dầu/nhớt bôi trơn phù hợp. Nhiệt độ động cơ càng cao dễ khiến dầu/nhớt bị loãng, không chỉ giảm khả năng bôi trơn mà còn có thể bị phân huỷ hoặc biến đổi chất.

Mặt khác, dầu động cơ khi vận hành trong thời gian dài sẽ hình thành lớp cặn bám lên các chi tiết bộ bộ tăng áp, nên dầu/nhớt của động cơ tăng áp dễ xuống cấp hơn động cơ hút khí tự nhiên.

Để chiếc xe trang bị động cơ tăng áp luôn trong tình trạng vận hành hoàn hảo, chủ nhân cần tuân thủ các khuyến nghị từ nhà sản xuất hoặc các kỹ thuật viên chính hãng; đồng thời tìm hiểu rõ cấp dầu/nhớt và tiêu chuẩn phù hợp với xe.